نمایندگان ویژه کشورهای همسایه افغانستان صبح دیروز به میزبانی وزارت امور خارجه درتهران گرد هم آمدند تا مهمترین و تازهترین تحولات مرتبط با افغانستان و منطقه را مورد بحث و بررسی قرار دهند. دراین اجلاس که نماینده نخست وزیر پاکستان، نمایندگان روسای جمهوری روسیه و ازبکستان ونمایندگان وزارت امورخارجه چین، تاجیکستان، ترکمنستان حضورداشتند، سید عباس عراقچی وزیرخارجه درآغازاین نشست به بیان مهمترین دیدگاههای تهران درباره افغانستان و نیز تحولات منطقه جنوب آسیا پرداخت.
به گزارش ایرنا، وزیر امور خارجه خطاب به
نمایندگان کشورهای شرکت کننده در این نشست بابیان این که شما نه تنها همسایه افغانستان هستید بلکه شریکان سرنوشت منطقه محسوب میشوید گفت: شرکت شما در این نشست گواه روشن اراده مشترک ما برای پیشبرد صلح، ثبات و رفاه در منطقه است. افغانستان صاحب سرزمین و مردمی شریف و ظرفیتهایی بیبدیل است که در طول تاریخ نقش پلی میان مناطق پیرامونی را ایفا کرده و ظرفیت عظیمی در حوزههای اقتصادی، انسانی، ترانزیتی و طبیعی در خود جای داده است.
وی افزود :جایگاه ژئوکونومیک افغانستان آن را در مرکز شبکههای ارتباطی آسیای مرکزی، غرب آسیا و جنوب آسیا قرار میدهد ،از همین رو ثبات و توسعه افغانستان نه تنها یک ضرورت انسانی بلکه یک الزام راهبردی برای کل منطقه است.
وزیرخارجه با تاکید براین که امنیت، توسعه و رفاه در افغانستان مستقیماً با منافع همه کشورهای همسایه گره خورده است؛ادامه داد: گزافه نیست اگر مانند اقبال لاهوری شاعر فارسی زبان پاکستانی بگوییم آینده مشترک منطقه ما با آینده افغانستان پیوند خورده است.
عراقچی هدف از برپایی این نشست را رایزنی و گفتگوی کشورهای همسایه در مورد یکی از مهمترین موضوعات در منطقه دانست و گفت: استقرار ثبات و امنیت در منطقه، تلاش در مسیر ادغام افغانستان در فرآیندهای سیاسی اقتصادی منطقه، توجه به تعهد پذیری و مسئولیت جمعی و در نهایت اعتماد سازی در مناسبات بین کشورهای مختلف بر مبنای رفتار کشورها، از موضوعاتی است می تواند در شکل دهی به اجماع کلی در منطقه سازنده باشد.
سیاست ایران ،ادغام همه جانبه افغانستان در منطقه است
وی سیاست ایران را به عنوان همسایه دیرپای افغانستان و شریک نزدیک مردم این کشور، ضرورت ادغام همه جانبه افغانستان درمنطقه برشمردوگفت: ما به این اصل پایبندیم که تحولات و چالشهای منطقهای تنها از مسیر گفتگوی سازنده، مشارکت فعال تمامی کشورها، رعایت کامل اصول احترام متقابل و بهرهگیری از ساز و کارهای بومی و همکاریهای پایدار میان کشورهای منطقه قابل مدیریت و حل و فصل است.دراین چارچوب تقویت همگرایی منطقهای نه تنها به ارتقا ی امنیت و ثبات جمعی کمک میکند، بلکه بستری فراهم میآورد که هرگونه مداخله یا اثرگذاری خارجی، بیرون از اراده کشورهای محدود و کنترل شود.
وی با بیان این که تحولات چند سال اخیر در منطقه نشان داده است رویکردهای بیرونی و نسخههای تحمیلی نه به ثبات میانجامد و نه توسعه پایدار را تضمین میکند خاطرنشان کرد : تجربه مداخله نظامی و حضور دو دههای ناتو در افغانستان در برابر ما قرار دارد.
وی دراین زمینه تصریح کرد :تمرکز بیش از حد بر راهحلهای امنیت محور، نادیده گرفتن بافت اجتماعی و فرهنگی افغانستان، نادیده گرفتن نقش بازیگران منطقهای و همسایگان، وابستهسازی و فاسد ساختن ساختارهای سیاسی و اقتصادی افغانستان و در نهایت خروج شتابزده در سال ۲۰۲۱ نشانههای یک ناکامی و شکست بود.
نسخه فرامنطقهای حلال مشکلات منطقه نیست
به گفته عراقچی، هیچ نسخه فرامنطقهای نمیتواند مشکلات و بحرانهای منطقهای را حل کند و نسخههای وارداتی و تصمیمگیریهای فرامنطقهای منجر به ثبات در هیچ کشوری نمیشود. در نقطه مقابل، راهحلهای منطقه محور از قابلیت و ظرفیت بیشتری در دستیابی به توسعه و امنیت پایدار برخوردارند.
رئیس دستگاه دیپلماسی با اذعان به این نکته که بر مبنای این تجربه، همسایگان میتوانند طبیعیترین و قابل اعتمادترین راهحل ها باشندگفت : برهمین اساس ایران همواره بر محوریت همسایگان درهرابتکار مرتبط با افغانستان تاکید کرده و معتقد است کشورهای همسایه که پیوندهای تاریخی، فرهنگی، انسانی و اقتصادی عمیقی با افغانستان دارند؛ می توانند نقشی بنیادین در تسهیل روندهای همکاری بر عهده داشته باشند؛ لذا امروز بیش از هر زمان دیگر منطقه ما نیازمند چارچوب هماهنگ و پایدار همکاری پیرامون افغانستان است؛ چارچوبی که از رقابتهای مقطعی فاصله بگیرد و بر همگرایی منافع جمعی و امنیت مشترک تکیه کند. در این مسیر بر گفتگو، احترام متقابل و همکاری عملی تاکید داریم و معتقدیم آینده منطقه ما در گرو انسجام خرد جمعی و نگاه مسئولانه بوده و همکاریهای منطقهای میتواند موتور محرک ثبات و رفاه در افغانستان باشد.
وی برآمادگی ایران برای گسترش همکاری های خود با همه کشورهای همسایه افغانستان تاکید کرد وگفت: در حوزه حمل و نقل، تجارت، خدمات کنسولی وانرژی تجربیات قابل توجه اندوختهایم و معتقدیم با همگرایی وهماهنگی میتوانیم یک چارچوب پایدارهمکاری منطقهای پیرامون افغانستان ایجاد کنیم.
وی افزود :این همکاری نه فقط برای افغانستان بلکه برای کل منطقه سودمند خواهد بود .البته باید توجه داشت در مرکز همه این تلاشها مردم افغانستان قرار دارند؛ مردمی که شایسته برخورداری از آینده مطمئن هستند.
وی تاکید کرد :کشورهای حاضر در این نشست بیش از هر طرف دیگری مسئولیت اخلاقی، انسانی و منطقهای برای کمک به این مردم دارند و میتوانند در یک مسیر هماهنگ با مقامات این کشور نقش موثری ایفا کنند.
عراقچی درادامه بااشاره به این که امروز بیش از هر زمان دیگر منطقه ما نیازمند چارچوب هماهنگ و پایدار همکاری پیرامون افغانستان است؛ چارچوبی که از رقابتهای مقطعی فاصله بگیرد و بر همگرایی منافع جمعی و امنیت مشترک تکیه کند ،اذعان داشت: ایجاد سازو کارهای منظم گفتگو میان کشورهای همسایه افغانستان ضرورتی راهبردی است؛ این نشستها نه تنها از سوء تفاهمها جلوگیری میکند، بلکه امکان هماهنگی سیاستها و برنامههای اقتصادی، مرزی، انسانی و تقویت درک متقابل و نزدیکی دیدگاهها میان کشور منطقه را فراهم
می آورد و بستری مناسب برای کاهش تنشها و ارتقای همکاریهای سازنده میان همسایگان ایجاد میکند. چنین فضایی نه فقط امکان هم افزایی و هماهنگی در زمینههای مختلف را فراهم می اورد بلکه به ایجاد یک رویکرد منطقهای منسجم و پایدار در مدیریت چالشها و بحرانهای مشترک نیز کمک میکند.
تقویت همگرایی منطقه ای، کلید تحقق صلح پایداراست
عراقچی تقویت تعامل و همگرایی میان کشورهای منطقه را عاملی کلیدی در تحقق صلح پایدار و ثبات بلند مدت دانست وافزود :این مساله میتواند زمینه هماهنگی راهبردی و بهرهبرداری موثر از ظرفیتهای مشترک فراهم کند. منطقه ما در آستانه تحولات اقتصادی مهمی است؛ از گسترش کریدورها تا شکلگیری محورهای جدید انرژی و تجارت. ما امروز در نقطه قرار داریم که میتواند آغاز مرحله جدید در همکاریهای منطقهای باشد.
آیندهای که در آن افغانستان به عنوان کشوری فعال و متصل به منطقه به ثبات و توسعه پایدار دست یابد و همه کشورهای از این ثبات بهرهمند شوند اما تحقق این نقش نیازمند تلاش مشترک کشورهای منطقه است.
عراقچی: خواهان جنگ نیستیم
وزیر امور خارجه در گفتگو با مستند شبکه الجزیره با بیان اینکه ما خواهان جنگ نیستیم بلکه خواهان حل مسائل از طریق دیپلماسی هستیم، گفت: هیچ وقت به آمریکا به عنوان یک مذاکره کننده صادق اعتماد نکردهایم. آمریکا در هیچ چیزی صادق نبوده است و به نظر من هیچ کسی نمیتواند به آمریکا اعتماد کند.
به گزارش ایرنا، عراقچی بابیان این که ما هم زیاد میشنویم که رژیم اسرائیل ممکن است که مجددا دست به حمله بزند ادامه داد : جنگ روانی بخشی از جنگ واقعی است و به نظر میرسد که آنها فعلا روی جنگ روانی در حال کار هستند و اینکه واهمه ای در کشور ایجاد کنند که این بخشی از یک جنگ کلی تر است. این البته بدان معنی نیست که ما احتمال جنگ را نادیده میگیریم.ما آمادگی کامل داریم؛ نیروهای مسلح ما و مردم ما آمادگی دفاع از کشور را در هر شرایطی دارند.
وزیرخارجه افزود :ممکن است ساختمانها و تجهیزات را با بمباران از بین برد، ولی تکنولوژی را نمیتوان از طریق حمله نظامی از بین برد . نمیتوان دانش را با بمباران از اذهان خارج کرد. از همه اینها مهمتر اینکه اراده یک ملت را نمیتوان از طریق بمباران از بین برد.
عراقچی بااشاره به سابقه طولانی تحریم ایران قبل از حمله نظامی اخیرگفت : اما دیدید هیچ مشکلی حل نشد. هیچ راه حلی جز یک راه حل مذاکره شده و دیپلماتیک برای حل مسائل موجود، وجود ندارد.
عراقچی باتاکید براین که هیچ وقت به آمریکا به عنوان یک مذاکره کننده صادق اعتماد نکردهایم واین کشوردرهیچ چیزی صادق نبوده است گفت: به نظر من هیچ کسی نمیتواند به آمریکا اعتماد کند، ولی این موضوع نمیتواند مانع از آن شود که دیپلماسی را انتخاب نکنید.
وی ادامه داد :اینکه اکنون ایران در یک موقعیت با عظمت هست یا نیست، به خود مردم ایران مربوط میشود. توصیه میکنم آمریکا به مردم ایران و به نظامی که مردم ایران برای خودشان انتخاب کردهاند، احترام بگذارد.
شما چه نظری دارید؟