عاصفه اله‌وردی در ضمیمه خانواده امروز روزنامه اطلاعات نوشت: قرار است کودکان در محیط‌هایی غیر از خانه تجربه‌های متفاوتی از حضور در اجتماع داشته باشند. اگر آنها به موقع مهارت‌های اجتماعی خوبی نیاموخته باشند، در ارتباط با دیگران، با افزایش کورتیزول در بدن به آنها استرس وارد می‌شود.
مهارت همکاری
همکاری یک نیاز ضروری برای موفقیت در جامعه است. کودکان از سن حدود سه و نیم سالگی می‌توانند برای رسیدن به یک هدف مشترک با همسالان خود همکاری کنند. بعضی کودکان موقعیت رهبر را انتخاب می‌کنند و برخی دنبال کننده هستند که هیچ کدام بر دیگری برتری ندارد.
چطور آموزش دهیم
فرصت‌هایی را در خانه و مدرسه برای کودکان ایجاد کنید که با هم، کاری را انجام دهند. مثلاً یک وعده غذایی را با هم آماده کنند یا کلاس را تمیز یا مرتب کنند به آنها تشویق بدهید و بر اهمیت همکاری تاکید کنید.
مهارت به اشتراک گذاشتن
اگر کودک دارید، حتما این را تجربه کرده‌اید که وقتی برای مدرسه در کیفش خوراکی می‌گذارید، همه آن را به دوستانش می‌دهد. شاید نگران شوید اگر او همان خوراکی که شما آماده کرده‌اید نخورد. اما در اینجا نکته مثبتی وجود دارد. او مهارت به اشتراک گذاشتن را تجربه کرده است. مطالعات ثابت کرده است که کودکانی که حس بهتری نسبت به خودشان دارند، به احتمال بیشتری راغب به اشتراک گذاری هستند. آموزش به اشتراک گذاری می‌تواند عزت نفس را در آنهاتقویت کند. کودکان در حدود ۸ سالگی متوجه مفهوم عدالت می‌شوند. به اشتراک گذاشتن، بخشی از این فرایند است.
چگونه آموزش دهیم
برای آموزش اشتراک‌گذاری به کودکان، بهتر است این عادت را در او تقویت کنید. از او تشکر کنید و به او یادآور شوید که این کار او چه تاثیر مثبتی روی دیگران داشته است. مثلاً بگویید می‌بینم که خوراکی خودت را با دوستانت تقسیم کردی. چه کار خوبی! حتماً آنها و خودت خیلی خوشحال شده‌اید.
مهارت گوش دادن
گوش‌دادن، به معنی درکِ دقیقِ چیزی است که معلم یا والدین می‌گویند. گوش دادن جزء مهم ارتباطات سالم است. درک مطالب در مدرسه و به دنبال آن تفکر، با پیشرفت تحصیلی کودک و موفقیت او رابطه مستقیم دارد. چنین مهارتی در آینده در محیط‌های کاری و ارتباط همسران نقش مهمی بازی می‌کند.
چگونه آموزش دهیم
برای کودکان کتابی بخوانید و وسط خواندن مکث کنید. از آنها بپرسید تا به اینجا چه چیزهایی از این کتاب متوجه شده‌اند. اگر توضیحات کامل نبود یا اشتباه بود به او کمک کنید و او را تشویق کنید تا خودش را تصحیح کند. برای صحبت با کودکان احترام به نوبت را تمرین کنید.
مهارت دنبال کردن دستورالعمل‌ها
اگر کودکی این مهارت را نداشته باشد، ممکن است تکلیف خود را به خوبی و درستی انجام ندهد و یا در جمع دوستان و در کلاس مورد بدرفتاری قرار بگیرد. البته که قبل از کودکان، ابتدا باید خود ما مهارت لازم در جهت دهی به کودکان را کسب کرده باشیم. کودکان خردسال در یک زمان نمی‌توانند بیش از یک دستورالعمل را انجام دهند.
چگونه بیاموزیم
دستورات را به صورت کوتاه و تکه تکه به او بدهید. «لباسهایت را سر جایش بگذار». بعد از اینکه انجام داد از او بخواهید که کتاب‌هایش را مرتب کند. پس از انجام، از او بخواهید که دست‌هایش را بشوید.
مهارت رعایت ادب
استفاده از کلمات مؤدبانه برای برخی افراد نوعی ضعف محسوب می‌شود، در حالی که این در واقع روشی برای ارتباط درست است. کودکان بیشتر از همه این مهارت را از خانواده و به خصوص پدر و مادر یاد می‌گیرند.
چگونه آموزش دهیم
اگر شما به طور روزمره در ارتباط با کودکتان از کلماتی چون «ممنون، متشکرم، لطفاً، خواهش می‌کنم،» استفاده کنید آنها هم با یادگیری مشاهده‌ای از شما می‌آموزند.
مهارت برقراری ارتباط چشمی
معمولاً پدر و مادرها برای اینکه استرس این موضوع را از خود و کودکشان کم کنند، به او برچسب خجالتی بودن می‌زنند. اگر کودکتان در برقراری ارتباط چشمی دچار مشکل است، برای یادآوری از او بپرسید:«وقتی کسی با تو صحبت می‌کند، به کجا باید نگاه کنی؟»
چگونه آموزش دهیم
از نمایش‌های خلاق برای آموزش چنین مهارتی استفاده کنید. یک‌بار به چشمان کودک نگاه کنید و بار دیگر او را نادیده بگیرید. یا می‌توانید در جمع کودکان کتابی بخوانید و بخواهید حس خود را در هر دو مورد در ارتباط با شما بیان کند.
مهارت احترام به حریم شخصی
برای انجام درست این مهارت بهتر است که در خانه قوانینی را برای کودکان تعیین کنید. مثلاً در زدن قبل از ورود به اتاق یا برخورد ملایم با دیگران. اگر فرزند شما معمولاً چیزها را از دست دیگران به تندی می‌کشد یا هنگام عصبانیت آنها را هول می‌دهد، می‌توانید برای او محرومیتی در نظر بگیرید. اگر کودک شما عادت دارد که روی پای آشنایان بنشیند یا همیشه موقع ایستادن به دیگران تکیه کند، این مهارت را حتماً به او بیاموزید.
چگونه بیاموزیم
به او بگویید که موقع صحبت کردن با دیگران فاصله‌ای به اندازه نوک انگشتان تا بازو را حفظ کند. هنگام ایستادن در صف همین فاصله را با نفر جلویی رعایت کند. می‌توانید برای درک بهتر از نمایش‌های خلاقانه استفاده کنید.
