سیدعلی دوستی موسوی - روزنامه اطلاعات: درمیان تمام مسایل اقتصادی که این روزها کشور با آن درگیر است،مسئله قیمت در اولویت اصلی قرار دارد.
مقصود از قیمت، کاهش قیمت تمام کالاها و خدمات اساسی و غیراساسی به طور واقعی وملموس در کف جامعه وبه نفع مردم است؛ آن هم کاهشی که همین امروز وفردا اتفاق بیفتد نه اینکه با وعده هایی توخالی به آینده ای نامعلوم حواله شود
به زعم کارشناسان، رشد شدید قیمت ها در۳ سال اخیرفقر را گسترش داده، شماربزرگی از جمعیت طبقه متوسط را راهی طبقه فرودست کرده، باعث کاهش قابل توجه استانداردهای زندگی شده، دسترسی به بسیاری ازنیازهای اساسی را به آرزوهای دست نیافتنی تبدیل کرده و متاسفانه ادامه این روند به نارضایتی مردم دامن زده و آسیب های متعدد فرهنگی،اجتماعی وفردی مانند تنشها،خشمهای فروخورده، ناامنیها، مقایسه کردنها ودیگر مسایلی که شهروندان این روزها از نزدیک لمس میکنند را افزایش داده است.
بدین ترتیب، قیمت از یک موضوع صرفا اقتصادی فراتر رفته و به چالشی چند وجهی که بارامنیتی هم دارد، تبدیل شده که اگر برای آن فکری نشود می تواند تبعاتی خارج از کنترل داشته باشد ومورد سوء استفاده دشمنان قرارگیرد.
واقعیت این است که مردم طی دهه های اخیر وعده های بسیاری برای کنترل وکاهش قیمتها شنیدهاند اما در عمل شاهد رشد مداوم و شدید قیمت همه چیز بودهاند؛ این موضوع باعث شده استدلال های مرسوم مقامات دیگر آنها راقانع نکرده وصرفا خواهان اجرای برنامه هایی واقعی برای کاهش فوری قیمتها - به گونه ای که درسطح جامعه وکف بازار آن را لمس کنند- بشوند.
به عبارت صریح تر، اکنون مردم بهانههایی با این مضمون که ایجادانحصارها وافزایش قیمتها با هدف حمایت از تولید ملی صورت گرفته را نمیپذیرند؛ استدلاشان بسیار ساده است: میخواهیم آرام وارزان ومعمولی زندگی کنیم، کی نوبت ما فرا میرسد؟
مردم می پرسند چراقیمت همه کالاها – از اساسی وغیراساسی- در کشورهای همسایه بسیار ارزانتراز ایران است؟ چراجوان ایرانی باید درحسرت امکانات و سطح زندگی جوانان همسن خود درکشورهای همسایه باشد؟ چرا درایران همه چیز گرانتر از همسایگان است؟ چرا وسایلی که برای مردم دیگر کشورها معمولی وپیش پاافتاده است- ازغذا و دارو گرفته تا موبایل وخودرو ولوازم خانگی باکیفیت وغیره وغیره- برای مردم ایران باید آرزویی دست نیافتنی باشد؟ ما چه گناهی کرده ایم که باید همه چیز را گران بخریم یا دسترسی به بسیاری اقلام با کیفیت برای ما ممنوع باشد ومجبور باشیم نوع بی کیفیت آن را به چندین برابر قیمت جهانی بخریم؟
واقعیت این است که هرقدر قیمت ها افزایش می یابد میزان این گلایه های در حال تبدیل شدن به نارضایتی هم افزایش می یابد تا جایی که ممکن است به لبریز شدن پیمانه بینجامد.
به علاوه، تغییر شرایط اجتماعی وفرهنگی جامعه وظهور نسل جوان با افکار و عمل جسورانه و کاملا متفاوت از نسلهای قبل که با دسترسی گسترده به اطلاعات ومقایسهگری ناشی از آن، مطالبهگری میکند به اهمیت موضوع قیمت دامن زده است. نسل جوان با یک جستجوی ساده در فضای مجازی میپرسد چرا قیمت فلان گوشی، فلان خودرو، مسکن، دارو،گوشت، لوازم خانگی وطیف وسیع دیگری از کالاها وخدمات باید درایران مشمول انواع تعرفه ها وحقوق گمرکی وغیره وغیره بشود؛ تاجایی که بهای آن درایران چند برابر کشورهای همسایه شود.
این چنین است که یکی از مهمترین راه های گذرایران ازشرایط حساس کنونی و ایجاد رضایت ملی ، ازحل مسئله قیمت می گذرد. راهحل کاهش قیمت ها هم دشوار و دردآور و در چنبره تعارض منافع متعدد است که درگرو اراده قوی سیاسی است: اصلاحات بودجهای از طریق حذف جدی بودجههای غیرضرور و صرفهجویی شدید مالی در ساختار دولت وحاکمیت، کاهش تعرفه های گمرکی ومالیات بر واردات (چرا که بیشتر اقلام مصرفی و تولیدی کشور وابسته به واردات است)، آزاد سازی واقعی قیمت ارز با هدف حذف رانتهای میلیارددلاری نظام چند قیمتی وجبران اثرات آن برمردم با افزایش قابل توجه یارانههای نقدی و کالابرگهای حمایتی، مبارزه خشن، بیرحمانه و بیامان با باندهای فساد موجود در ساختار اقتصادی کشور و سرانجام حذف انحصارها و ایجاد شفافیت حداکثری در ساختار دولت ونهادهای حاکمیتی.
اجرای این اصلاحات دشوار که حتما با کارشکنی، بحرانسازی و مقاومت شدید ذینفعان پرقدرت قیمتهای فعلی همراه خواهد بود، درصورت بهثمرنشستن میتواندهزینههای سربار که باعث افزایش قیمتها شده را به نفع مردم کاهش داده،جریان تامین وتوزیع کالا در کشور را روان و از شوکهای قیمتی مصنوعی با ایجاد کمبود های عمدی و ساختگی جلوگیری نموده وبا رفع انحصارهای متعدد موجود،جریان تامین کالا درکشور را متنوع کرده وبا ایجاد رقابت، قیمتها را کاهشی کند.