انتقال آب از دریای عمان و خلیج فارس برای رفع تشنگی فلات مرکزی و شرقی ایران، بسیار هزینه دارد و با مشکلات فنی و زیست محیطی فراوانی روبروست. بنابر این با تمرکزِصرف روی این راهبرد، نمیتوان روی تکافوی منابع آبی کشور در دوران خشکسالی حساب کرد.
به گزارش خبرنگار اطلاعات، همزمان با بهرهبرداری از مرحله نخست انتقال آب دریای عمان به اصفهان در این هفته، شمار زیادی از کارشناسان روی ضرورت سرمایهگذاری دولت و بخش خصوصی برای توسعه این قبیل پروژههای عمرانی تاکید کردند، ولی به موازات این توصیهها، گروه دیگری از کارشناسان بر این باورند که سرمایه گذاری در انتقال، شیرین سازی و پمپاژ آبهای جنوب به فلات مرکزی و شرقی حتی برای تأمین نیازصنایع بخش خصوصی نیز صرفه اقتصادی ندارد و قیمت تمام شده محصول نهایی را دهها برابر گران خواهد کرد. علاوه بر این حفر مسیر عبور خط لوله انتقال آب به فلات مرکزی و شرقی با مخاطرات شدید زیست محیطی روبروست که تبعات سنگینتری برای آینده اقلیم این نواحی به همراه دارد.
صرفه اقتصادی
مسعود علویان صدر معاون برنامهریزی اقتصادی شرکت آب و فاضلاب کشور دیروز در گفتگو با فارس اعلام کرد: نزدیک ترین استان مصرف کننده آب به سواحل دریای عمان، استان صنعتی کرمان است. اما در حال حاضر قیمت تمام شده انتقال آب برای صنایعی که در استان کرمان قرار دارند، بسیار بالاست و حدوداً هر متر مکعب ۵ یورو است. بدیهی است این رقم برای استانهای دورتر بالاتر خواهد رفت و صرفه اقتصادی آن کاهش خواهد یافت.
وی گفت: در همین زمان استفاده از پساب تصفیه شده شهری برای فعالیتهای صنعتی و کشاورزی بسیار ارزانتر است و مشکلات فنی و زیست محیطی هم ندارد.
علویان افزود: این هزینه مکان به مکان متفاوت است، مثلا در شمالیترین استان کشور یعنی آذربایجان شرقی هر متر مکعب پساب ۳۵ هزار تومان و در همان استان صنعتی کرمان یا استان سیستان و بلوچستان هر متر مکعب فقط ۶۰ هزار تومان (کمتر از نیم یورو) است که فاصله بسیار زیادی با هزینه انتقال آب از جنوب دارد.
موانع فنی
گزارش خبرنگار اطلاعات حاکیست، انتقال آب از سواحل جنوبی کشور به فلات مرکزی و شرقی علاوه بر مشکل اقتصادی با موانع فنی و زیست محیطی هم روبروست.
محمدعلی صفایی پژوهشگر و کارشناس حفاظت محیطزیست در همین رابطه به خبرنگار ما گفت: انتقال آب از سواحل جنوب به استانهای مرکزی باید از طریق خطوط لوله حجیم صورت گیرد و این شبکه لولهگذاری در طول مسیر از مبدا ساحلی تا مقصد صنعتی با صدها مانع طبیعی روبروست که گاهی باید این موانع را از مسیر خود تخریب کند.
درواقع مسیر لولهگذاری آسیبهای جبرانناپذیر به اکوسیستم فلات مرکزی و استانهای بالادست ساحلی وارد می کند.
صفایی گفت: درست است که اغلب استانهای واقع در فلاتمرکزی و شرقی ایران اقلیم کویری دارند، ولی همین اقلیم خشک و کویری فاقد گونههای جانوری و گیاهی نیست. انواع گونههای جانوری در این استان ها زندگی میکنند که اتفاقاً تعدادی از آنها در معرض انقراض هستند. عملیات فنی تسطیح مسیر عبور شبکه لوله و همچنین ضایعات این فرآیند ساختمانی حتی به جنس خاک اطراف آسیب میزند و چهبسا موجب مرگ لایه رویان خاک بشود.
مخاطرات اکو سیستم
در کنار این موانع فنی، طرحهایی نظیر احداث خط لوله انتقال آب از سواحل جنوب به فلات مرکزی برای اکوسیستم اطراف یک تهدید جدی هستند.
شیدا نوری زاده دهکردی پژوهشگر توسعه محیطزیست هم به خبرنگار ما گفت: عبور این شبکه لوله از طول استان کرمان ممکن است آثار متفاوتی با عبور همان شبکه در طول استان یزد یا خراسان جنوبی داشته باشد، زیرا اقلیم هر استان با استان همجوار متفاوت است و حساسیت هریک به تغییرات فیزیکی با دیگری تفاوت دارد.
نوری زاده دهکردی گفت: علاوه بر این نمیتوان انکار کرد که هنگام مکش و پمپاژ آب سواحل جنوب به داخل شبکه لوله، شمار زیادی از جانواران دریایی به داخل لوله وارد میشوند و اکوسیستم ساحلی کشور به خطر میافتد. به گفته وی شیرین کردن آب هم پساب زیادی تولید میکند که دفع آن موجب آ لودگی و آسیب به اکوسیستم جانوری خواهد شد و حتی در صورت ورود به رودخانهها میتواند موجب مرگ آبزیهای کوچک شود.
نوری زاده دهکردی گفت: نباید برای رفع بحران خشکسالی فلاتمرکزی صرفاً روی طرحهای انتقال آب دریا تمرکز کرد. قطعاً سایر راهکارها نظیر استفاده از پساب شهری و صنعتی هر استان برای مصارف همان استان تبعات زیست محیطی کمتری به همراه دارد.

شما چه نظری دارید؟