محمد علی مهتدی - روزنامه اطلاعات: سرانجام پس از حدود یک سال و نیم، طرح آتش بس در نوار غزه با میانجیگری مصر و قطر، از سوی دو طرف پذیرقته شد و اجرای آن به شکل مرحله ای و تدریجی از امروز یکشنبه آغاز می شود.
در شماره دیروز این روزنامه مطالب مفصلی پیرامون جزئیات و ابعاد تحلیلی این رویداد منتشر شد. لذا در این یادداشت برآنیم تا به چند نکته مهم در این باره اشاره کنیم. نخستین پرسش این است که چه شد که حکومت نتانیاهو پس از سرسختی فراوان و اصرار در ادامه کشتار و نسل کشی در غزه به پذیرش آتش بس به شکل کنونی تن داد. به گفته برنی ساندرز، سناتور آمریکائی، این توافق همان است که در ماه مه گذشته عرضه شد و نتانیاهو و کابینه افراطگرایش نپذیرفت و از آن تاریخ تا کنون بیش از ۱۰ هزار نفر از دو طرف کشته شده اند و وضعیت گروگان ها در غزه رو به وخامت رفته است. وی افزود که دولت آمریکا با حمایت از دولت نتانیاهوو دادن اسلحه به وی در ارتکاب جنایت کشتارجمعی در غزه سهیم است.
در واقع پس از وقایع ۷ اکتبر( ۱۵ مهر) ارتش صهیونیستی با دو هدف آزاد کردن "گروگان ها" و نابودی حماس جنگ علیه غزه را آغاز کرد. حدود ۵۰ تا ۶۰ هزار نفر اکثرا زنان و کودکان را به قتل رسانید ومناطق مسکونی از جمله مدارس، مساجد و بیمارستان ها را ویران کرد. اما نتوانست دو هدف اعلام شده را تحقق بخشد. برعکس، در هفته های اخیر، زمانی که تصور می کرد حماس کاملا ضعیف شده و دیگر قادر به عملیات نیست، حماس یک رشته عملیات جدید را آغاز کرد، تلفات سنگینی به ارتش اشغالگر وارد آورد وبا شلیک موشک به شهر عسقلان نشان داد که همچنان از قدرت کافی برای ادامه مقاومت برخوردار است و این ضربه معنوی شدیدی بر پیکر رژیم صهیونیستی بود.
همه چیز به ۱۵ ماه پیش بازگشته بود. آنتونی بلینکن، وزیر امورخارجه آمریکا گفت: حماس را نمی توان از راه های نظامی شکست داد و عملیات حماس در شمال غزه این را ثابت می کند. افکار عمومی و رسانه ها دراسرائیل نیز به همین نتیجه رسیده بودند. روزنامه یدیوت آهارونوت نوشت: پس از ۱۵ ماه جنگ، نتانیاهو در زمینه سیاسی و ارتش و رئیس ستاد در زمینه نظامی شکست خورده اند. رسانه های دیگر و عده زیادی از کارشناسان و تحلیلگران صهیونیست نیز اظهارنظر های مشابهی ابراز داشتند.
دولت نتانیاهو زیر فشار این واقعیات، بر این اساس که جلوی ادامه ضرر را از هرجا بگیرید فایده است مجبور شد آتش بس را بپذیرد.یک نکته مهم موضع دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب آمریکا بود. قبل از این برخی از تحلیلگران معتقد بودند که نتانیاهو می خواهد جنگ را تا رسیدن ترامپ به قدرت ادامه دهد. علت این انگاره رفتار سخاوتمندانه و غیر قانونی ترامپ در دور اول ریاست جمهوری اش بود که با انتقال پایتخت از تل آویو به قدس و الحاق بلندی های اشغال شده جولان به اسرائیل موافقت کرد لذا نتانیاهو امید وار بود با روی کار آمدن ترامپ ، بیش از کمک هایی که از دولت بایدن دریافت کرده بود، دستش برای ارتکاب هر جنایت جدیدی در منطقه باز باشد.
اما واقعیت غیر از این شد. ترامپ با کلمات زشتی از نتانیاهو یاد کرده بود و درتوئیتی با حروف درشت نوشت که قراردادی انجام شده و "گروگان ها" سریعا آزاد می شوند. این در واقع یک دستور به نتانیاهو بود. نتانیاهو همچنین نمی توانست از طریق لابی صهیونیستی و "دولت عمیق" بر ترامپ فشار آورد چرا که ترامپ خود به مبارزه با "دولت عمیق" و رسانه هایی مانند CNN برخاسته بود. با توجه به همه این عوامل، دولت نتانیاهو چاره ای جز پذیرش آتش بس نداشت.
چه کسی برنده این جنگ شد؟ برخی از تحلیلگران در غرب با توجه به خسارت های سنگینی که طی ۱۵ ماه به دوطرف وارد آمده معتقد شده اند که این جنگ برنده ای نداشته است. اما از دیدگاه نظامی پیروزی در جنگ بستگی به تحقق اهداف اعلام شده دارد و از آنجا که رژیم نتوانسته به هیچیک از اهدافش در آزاد کردن اُسرا و نابودی مقاومت حماس دست یابد بازنده این جنگ است و حماس پیروز جنگ.
اظهار نظرها در داخل جامعه صهیونیستی مؤید همین نتیجه است. آلون مزراحی نوشت: حماس با پایداری در جنگ نه فقط بر ما بلکه بر جهان غرب پیروز شد و حماس اسطوره ای از مقاومت برای نسل های آینده تبدیل شده است. تحلیلگر دیگر، آرئیل کاهانا نوشت: می توانیم از ارتش اسرائیل انتقاد کنیم زیرا حماس پس از پانزده ماه جنگ، همچنان قوی و نیرومند است.
کانال خبر ۲۴ عبری تاکید کرد: حماس پیروز شد و اجازه نداد اسرائیل جای پائی در نوار غزه داشته باشد. ما به هیچ یک از اهداف خود نرسیدیم. و ده ها ابراز نظر مشابه در همین زمینه.رژیم صهیونیستی در مرحله آینده در شرایط بسیار ناگواری خواهد بود. عمر سیاسی نتانیاهو را باید تمام شده دانست و با توجه با استعفای برخی از وزرای کابینه، رژیم در آینده در یک بحران سخت سیاسی و اجتماعی فرو خواهد رفت. یوسی یهوشع در یدیعوث نوشت: اسرائیل چاره ای جز قبول آتش بس نداشت.
آینده تیره و تاری در انتظار ماست. نویسنده دیگری، اعمیر بوخبوت، نوشت: آیا گمان می کنید حماس از ترامپ می ترسد،اگر چنین است چرا در اعلام موافقت خود آنقدر تعلل کرد؟ در هر حال، این تحولات نشان می دهد که آرمان فلسطین اینک وارد مرحله جدیدی از پیشرفت و بالندگی شده است.