سیدجلال دهقانیفیروزآبادی رایزن فرهنگی اسبق ایران در امارات متحده عربی و دبیر علمی کنفرانس امنیتی تهران در گفت وگویی درباره آینده مذاکرات ایران و آمریکا و احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی اروپایی ها گفت: شرایط کنونی ما با آژانس و اروپا تا حد بسیار زیادی شبیه سال ۲۰۰۵ میلادی است و بعد از آن بود که پرونده هستهای ایران به شورای امنیت سازمان ملل ارسال شد. ولی مشخصا درخصوص فعالکردن مکانیسم ماشه باید این نکته را متذکر شد که فعالشدن این سازوکار، اساسا و لزوما نیازی به گزارش جامع یا برگزاری نشست شورای حکام ندارد، بلکه اعضای برجام و مشخصا تروئیکای اروپایی میتوانند براساس مکانیسم تعبیهشده در برجام برای حل اختلافات، پروسه بازگشت قطعنامههای سازمان ملل را شروع کنند.
به گفته وی با تصویب قطعنامه ضدایرانی در نشست فصلی شورای حکام محتمل به نظر میرسد و میتواند در ادامه به فعالشدن مکانیسم ماشه منجر شود.
دهقانی گفت: اگرچه به نظرم به لحاظ حقوقی، با توجه به عدم پایبندی آنها به مفاد برجام، ایران نیز در مقابل تعهدی به اجرا نداشته و اساسا این مکانیسم نیز بلاموضوع و منتفی شده است.
وی افزود: اگر مذاکرات ایران و آمریکا به یک توافق منجر شود، آن زمان بسیار بعید خواهد بود تروئیکای اروپایی به سمت فعالکردن مکانیسم ماشه بروند؛ چون در آن صورت عملا مذاکرات و توافق هستهای بلاموضوع خواهد شد و این چیزی نیست که ترامپ به دنبال آن باشد. لذا دو امکان وجود دارد؛ یا دونالد ترامپ به شکل ضمنی این سه کشور را از فعالکردن مکانیسم ماشه بازبدارد یا میتوان در جریان مذاکرات با آمریکا این شرط ضمنی را از جانب ایران مطرح کرد که در صورت موفقیت گفتوگوها و دستیابی به توافق، دیگر آلمان، فرانسه و انگلستان به سمت فعالکردن مکانیسم ماشه حرکت نکنند؛ این به عنوان یکی از مطالبات یا پیششرطهای ایران روی میز گذاشته شود تا آمریکا متعهد شود مانع از اقدامات مخرب تروئیکای اروپایی در جهت بازگشت قطعنامههای شورای امنیت شود.
دهقانی در گفت وگو با شرق همچنین با اشاره به این که دونالد ترامپ به دنبال اجرای سیاست فشار حداکثری علیه ایران است که صرفا محدود به ابعاد اقتصادی، تجاری و تحریمها نمیشود، بلکه ابعاد سیاسی، دیپلماتیک، نظامی و امنیتی هم پیدا کرده است، گفت: کارزار فشار حداکثری همهجانبه در ابعاد اقتصادی، نظامی، امنیتی، سیاسی و دیپلماتیک تلاش دارد با کاهش گزینههای روی میز ایران، شرایطی را فراهم کند که تهران در نهایت توافق مدنظر و مطلوب آمریکا را بپذیرد. به بیان دقیقتر، اکنون کارزار فشار حداکثری اروپا و آژانس با هدف تحقق توافق حداکثری برای آمریکا در دستور کار است. درواقع آمریکا و اروپا در چارچوب یک تقسیم کار درصدد تنگترکردن حلقه محاصره سیاسی-دیپلماتیک ایران هستند.
به گفته وی، حتی اگر مذاکرات هم به نتیجه نرسد، ایران فعلا تمایلی ندارد که از انپیتی خارج شود، مگر آنکه هم مکانیسم ماشه فعال شود و قطعنامههای سازمان ملل بازگردد و هم مانند سال ۲۰۰۵ میلادی که پرونده ما به شورای امنیت رفت، در نشست آتی شورای حکام که مهرماه برگزار میشود، پرونده ایران مجددا به شورای امنیت ارجاع داده شود، یعنی اینگونه پرونده هستهای ایران را دوقبضه کنند که هم اسنپبک فعال شود و هم پرونده به شورای امنیت برود. در آن صورت، من گزینه تغییر دکترین هستهای و خروج احتمالی ایران از انپیتی را بعید نمیدانم. زیرا طبق انپیتی، باید توازن بین حقوق و تعهدات هستهای ایران حفظ شود.
