سلامت نیوز نوشت: ادرار معمولی به رنگ زرد است که از زرد شفاف تا کمی نارنجی متغیر می شود. رنگ ادرار شما بیشتر به مقدار مایعی که می نوشید بستگی دارد. ادرار بوی کمی دارد که می تواند با رژیم غذایی شما متفاوت باشد.
تغییرات در ادرار می تواند به شکل زیر احساس بشود:
تغییر رنگ
تغییر بو
تغییر در قوام (مثلاً ممکن است ادرار کف آلود یا حبابدار به نظر برسد)
گاهی اوقات این تغییرات موقتی و بی ضرر هستند. آنها ممکن است نتیجه خوردن برخی غذاها یا مصرف برخی داروها یا ویتامین ها باشند. به عنوان مثال، مارچوبه یا چغندر می توانند به طور بی ضرری بو و رنگ ادرار را تغییر دهند.
در موارد دیگر، یک وضعیت پزشکی جدی می تواند باعث تغییر در ادرار شود.
اگر کم آبی داشته باشید ادرار شما به این رنگ در می آید
رنگ ادرار شما بستگی به میزان هیدراته بودن شما دارد. اگر مایعات زیادی می نوشید، ادرار شما باید شفاف تا زرد باشد. اگر دچار کم آبی هستید، ادرار شما معمولاً زرد تیره یا کمی نارنجی است. به غیر از مقدار مایعی که می نوشید، داروها و غذاها نیز می توانند بر رنگ ادرار شما تأثیر بگذارند. اما ادرار به قرمز یا قهوه ای تیره ممکن است به یک بیماری زمینه ای اشاره داشته باشد.
چه زمانی باید نگران بوی ادرار باشیم؟
ادرار شما به طور طبیعی بویی دارد که مخصوص شماست اما برخی غذاها می توانند بوی ادرار شما را تغییر دهند. اگر ادرار شما بوی گوگرد به خود بگیرد، ممکن است به این معنی باشد که چیزی مانند مارچوبه خورده اید یا باید آب بیشتری بنوشید. ادرار شما باید ظرف 24 ساعت یا بیشتر به بوی طبیعی خود بازگردد. ادرار با بوی تند یا بوی ماهی که بیشتر از یک یا دو روز طول می کشد ممکن است نشانه آن باشد که اتفاق دیگری در حال وقوع است.
چه زمانی تغییر در ادرار نشان دهنده بیماری کلیوی است؟
ظاهر ادرار به طور معمول واضح است. اگر ادرار شما کدر یا کف آلود به نظر می رسد، می تواند نشان دهنده عفونت یا بیماری زمینه ای باشد. مانند سایر تغییرات ادرار، ظاهر ادرار خود را کنترل کنید تا ببینید آیا موقتی است یا خیر. خیلی سریع ادرار کردن می تواند باعث شود که ادرار شما کف کند، همانطور که خوردن برخی غذاها ممکن است باعث آن شود؛ اما اگر این مشکل ادامه پیدا کرد به خصوص اگر ورم پا را تجربه کردید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. این وضعیت ممکن است به دلیل وجود پروتئین اضافی در ادرار باشد که نشانه بالقوه بیماری کلیوی است.
چه چیزی باعث تغییر ادرار می شود؟
غذاها، داروها و شرایط پزشکی خاص می توانند ادرار شما را تغییر دهند:
خوراکی ها
بی ضررترین تغییرات در رنگ یا بوی ادرار ناشی از چیزهایی است که می خورید:
غذاهایی مانند چغندر، لوبیا، شاه توت و ریواس می توانند ادرار شما را قرمز یا گاهی قهوه ای تیره کنند.
هویج می تواند ادرار شما را نارنجی روشن کند.
مکملهای ویتامین C نیز میتوانند ادرار را نارنجی کنند.
برخی از ویتامینهای گروه B میتوانند رنگ مایل به سبزی به ادرار بدهند و آن را بودار کنند.
غذاهایی که از رنگ های قوی استفاده می کنند می توانند به طور موقت رنگ ادرار شما را تغییر دهند.
مارچوبه ممکن است به ادرار بوی آمونیاک بیشتری بدهد.
داروها
برخی از داروها ممکن است رنگ ادرار شما را تغییر دهند. برچسب را بررسی کنید یا با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید آیا این یک عارضه جانبی احتمالی است یا خیر. مثلا:
کاهش دهنده اسید معده Tagamet® می تواند ادرار شما را آبی رنگ کند.
برخی از داروهای شیمی درمانی می توانند باعث شوند ادرار بوی پرتقال بگیرد.
فنازوپیریدین (Pyridium®)، دارویی که درد مجاری ادرار و مثانه را درمان میکند، همچنین میتواند رنگ نارنجی به ادرار بدهد.
شرایط پزشکی
بسیاری از شرایط پزشکی باعث می شوند ادرار شما تغییر رنگ دهد یا ظاهر متفاوتی داشته باشد. برخی از آنها عبارتند از:
ادرار قرمز رنگ (خون در ادرار شما) می تواند نشانه عفونت دستگاه ادراری (UTI) ، سنگ کلیه یا در موارد نادر سرطان باشد.
ادرار ارغوانی مایل به قرمز می تواند نشانه مسمومیت با سرب یا جیوه باشد.
ادرار به رنگ کولا یا چای یا ادراری که بو می دهد می تواند نشانه بیماری کلیوی باشد.
ادرار به رنگ نارنجی می تواند نشانه ای از مشکلات کبد یا مجرای صفراوی شما باشد.
ادرار مایل به سبز یا کدر می تواند نشانه UTI باشد.
ادرار قهوه ای تیره یا ادرار با بوی آمونیاک می تواند نشانه ای از نارسایی کبد باشد.
ادرار با بوی شیرین می تواند نشانه دیابت باشد.
ادرار کردن با بوی کپک می تواند نشانه ای از اختلال متابولیک باشد.
فقط به این دلیل که متوجه این تغییرات می شوید به این معنی نیست که این شرایط را دارید. اما اگر متوجه شدید که این علائم بیش از چند روز طول می کشد، به خصوص زمانی که با علائم دیگری مانند سوزش ادرار، تب و لرز، خستگی یا درد بی دلیل همراه باشد، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
عفونت ها معمولاً علائم دیگری نیز به جز بوی تند ادرار ایجاد می کنند. این علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
دفع ادرار بیشتر
ادرار دردناک
احساس درد در وسط کمر (نه فقط هنگام ادرار کردن)
چه کسانی بیشتر در معرض تغییرات ادرار هستند؟
هر کسی ممکن است تغییراتی را در ادرار تجربه کند. اما این تغییرات در زنان شایع تر است، زیرا تغییر در ادرار یکی از علائم رایج عفونت های دستگاه ادراری است. بزرگسالان کمی بیشتر از کودکان تغییراتی را در ادرار خود تجربه می کنند. افراد مسن و بزرگسالان با سابقه خانوادگی سنگ کلیه یا مثانه نیز بیشتر مستعد تغییر در ادرار هستند.
وقتی کلیه ها از کار می افتند، ادرار چه رنگی می شود؟
هنگامی که بیماری کلیوی یا نارسایی کلیه دارید، ادرار شما ممکن است تیرهتر شود و به رنگ قهوهای تیره (مانند چای یا کولا) دیده شود.
علت تغییرات ادرار را چگونه تشخیص بدهیم؟
اگر تغییراتی در رنگ، بو یا ظاهر ادرار دارید که بیش از چند روز طول می کشد و به نظر نمی رسد به هیچ تغییری در رژیم غذایی یا دارویی مربوط باشد، با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک سوالات زیر را از شما می پرسد:
چه مدت است که این تغییرات را داشته اید؟
این که آیا خونی در ادرار خود دیده اید؟
در مورد هرگونه تغییر رژیم غذایی یا دارویی توضیح بدهید؟
چه مقدار آب یا مایعات می نوشید؟
اگر هنگام ادرار کردن احساس درد می کنید یا در ناحیه شکم خود درد دارید؟
در مورد هرگونه تغییر در تشنگی یا اشتها هم توضیح بدهید.
این سوالات به تعیین اینکه آیا یک بیماری زمینه ای می تواند باعث تغییرات در ادرار شما شود یا خیر کمک می کند.
پزشک ممکن است دستور آزمایش ادرار بدهد تا ببیند ادرار شما چیزی نامنظم را نشان می دهد یا خیر. نمونه ای از ادرار شما به آزمایشگاه فرستاده می شود که در آنجا یک پزشک آن را از نظر وجود خون، پروتئین یا باکتری آزمایش می کند. آنها همچنین ممکن است آزمایش خون را برای بررسی آسیب احتمالی کلیه، دیابت یا تجمع آنزیم های کبدی تجویز کنند.
تغییرات در ادرار چگونه درمان می شود؟
اگر پزشک شما معتقد است که تغییرات ادرار شما به دلیل یک وضعیت سلامتی است، آن وضعیت را درمان میکند تا ادرار شما به رنگ، بو یا ظاهر معمولیتر بازگردد. اکثر تغییرات در ادرار شما به دلیل یک نگرانی سلامتی نیست و باید ظرف یک یا دو روز به حالت عادی برگردد.
چه زمانی باید نگران تغییرات ادرار باشید؟
تغییرات در ادرار معمولاً بی ضرر هستند و نباید باعث نگرانی شوند. اما گاهی اوقات، آنها نشانه یک مشکل اساسی مانند عفونت ادراری یا عفونت دیگری هستند. خبر خوب این است که ادرار شما می تواند سرنخ هایی در مورد برخی از بیماری های زمینه ای به پزشک شما بدهد. به همین دلیل، اگر تغییرات ادرار شما بیش از چند روز طول بکشد یا علائم دیگری نیز دارید، ایده خوبی است که به پزشک خود اطلاع دهید.
چه چیزی بوی ادرار شما را تغییر می دهد؟
برخی از غذاها برای ایجاد بوی متفاوت ادرار شناخته شده اند. مارچوبه شناخته شده ترین ماده غذایی است که به ادرار شما بوی قوی می دهد. سایر غذاهایی که ممکن است بوی خاصی به ادرار شما بدهد عبارتند از:
قهوه
کلم بروکسل
کلم
پیاز
سیر
زیره
آناناس