صبح چهارشنبه پنجم شهریورماه، محوطه فرهنگستان زبان و ادب فارسی حال‌وهوایی متفاوت داشت. جمعی از اهل فرهنگ، ادیبان، مترجمان، استادان دانشگاه و دوستداران زبان و ادب فارسی گرد هم آمده بودند تا با پیکر موسی اسوار، ادیب، مترجم و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی وداع کنند. 

به گزارش ایسنا، مراسم با پخش ویدئویی از سخنرانی زنده‌یاد اسوار درباره ادبیات مقاومت و جایگاه ادبیات فلسطین آغاز شد؛ ویدئویی که بسیاری از حاضران را به تأمل فرو برد و یادآور دغدغه‌های همیشگی او برای پیوند دادن فرهنگ‌ها و بازتاب دادن صدای مظلومان بود.
امید طبیب‌زاده، استاد دانشگاه و زبان‌شناس، در سخنان خود تأکید کرد که اسوار فقط شخصیتی کم‌نظیر نبود، بلکه در تاریخ معاصر ایران بی‌همتا بود. به گفته او، تسلط اسوار بر زبان عربی نه‌تنها در وجه فصیح، بلکه در گویش‌های گفتاری و همچنین آگاهی عمیقش از ادبیات کلاسیک و معاصر عرب، جایگاهی برای او رقم زده بود که در دانشگاه‌ها و مراکز علمی کمتر نظیر داشت.
وی افزود: «اسوار آگاه بود که آشنایی با ادبیات عرب صرفاً یادگیری یک زبان بیگانه نیست، بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت و فرهنگ ایرانی است.» او به ترجمه‌های اسوار از چکامه‌های متنبی اشاره کرد و گفت: این تلاش‌ها گامی آگاهانه بود تا دوستی و پیوند، جایگزین شکاف‌های تاریخی میان ملت‌ها شود.
غلامعلی حدادعادل هم در سخنان خود روز درگذشت اسوار را «روزی تلخ برای فرهنگستان و جامعه فرهنگی کشور» خواند.
 او یادآور شد که پیوند ادبیات فارسی و عربی قدمتی به درازای تاریخ اسلام در ایران دارد، اما در دو سده اخیر، با گرایش فکری به غرب، این ارتباط رو به کاستی نهاده است. به گفته او، اسوار از معدود کسانی بود که این خلأ را پر کرد و  مرجعی مطمئن در حوزه ادبیات عرب ‌شد.
حدادعادل درباره زندگی اسوار توضیح داد: او در کربلا متولد شد، همان‌جا مدرسه رفت و عربی را در محیط آموخت. پس از اخراج ایرانیان مقیم عراق در دوران رژیم بعث، خانواده او به ایران بازگشتند. اسوار اگرچه در رشته علوم تربیتی تحصیل کرده بود، اما زندگی علمی خود را وقف زبان و ادبیات کرد و چه نیکو که چنین کرد.
رئیس فرهنگستان، او را «پل ارتباطی میان ایران و جهان عرب» دانست و افزود: ترجمه‌های اسوار چه از متون کهن و چه از آثار معاصر، همواره پخته، دقیق و آمیخته با نثر فارسی شیوا بود. او همچون دلاوری بود که با دو دست، هم در خدمت ادبیات فارسی و هم عربی شمشیر می‌زد.
علی‌اشرف صادقی، عضو پیوسته فرهنگستان، نیز در این مراسم از دوستی طولانی‌اش با اسوار یاد کرد و گفت: او دوزبانه‌ای بود که بر هر دو زبان تسلط ادبی داشت؛ ویژگی‌ای که در کمتر کسی یافت می‌شود. صادقی سپس خاطره‌ای تاریخی را یادآور شد: در قرن سوم هجری، شخصی ایرانی به نام موسی اسواری در اهواز به منبر می‌رفت و با هر دو زبان فارسی و عربی موعظه می‌کرد. امروز می‌توان گفت موسی اسوار ما جانشین آن شخصیت تاریخی بود. او همچنین قریحه شعری داشت و شاعری نوسرا و آشنا با شعر معاصر عرب بود.
پیام وزیر فرهنگ
لازم به ذکر است، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در پیامی درگذشت اسوار را ضایعه‌ای برای فرهنگ کشور دانست و نوشت: عمر پربرکت ایشان در خدمت به زبان و ادب فارسی، پژوهش‌های ارزشمند و ترجمه‌های ماندگاری سپری شد که بی‌تردید در تاریخ فرهنگ معاصر ایران جایگاهی والا خواهند داشت. تلاش‌های خستگی‌ناپذیر او همواره یادآور تعهدی اصیل به اعتلای زبان فارسی و پاسداشت هویت فرهنگی ایران خواهد بود.